نویسنده: یوسف سلمان اینانک ــ
دیوان دادرسی غزه در فراخوانی از مجمع عمومی سازمان ملل می خواهد که برای جلوگیری از کشتار در غزه یک نیروی نظامی ایجاد کند.
گروهی از دانشگاهیان برجسته، کارشناسان حقوقی و مدافعان حقوق بشر خواستار ایجاد یک نیروی نظامی بین المللی تحت نظارت سازمان ملل برای توقف جنگ ۲۲ ماهه اسرائیل در نوار غرهٔ تحت محاصره شده اند.
ریچارد فالک، رئیس پروژه دیوان دادرسی غزه و گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل، روز دوشنبه در بیانیه ای از جامعه بین المللی خواست تا اصل مسئولیت حمایت (R2P) را اجرا کند.
فالک در یک کنفرانس مطبوعاتی در استانبول گفت: «قانون شکست خورده است، زیرا اجرا نشده است.» او از جامعه بین المللی خواست تا از اصل مسئولیت حمایت به عنوان چارچوبی برای مداخله استفاده کند. او خاطر نشان کرد که عدم اجرای این اصل، فلسطینی ها را با وجود شواهد آشکار جنایات گسترده، بدون حمایت رها کرده است.
مسئولیت حمایت، یک اصل حقوقی بین المللی است که برای جلوگیری از فجایعی مانند نسل کشی، جنایات جنگی، پاکسازی قومی و جنایات علیه بشریت طراحی شده است. این اصل در دهه ۱۹۹۰ پس از بی تفاوتی جهانی در طول نسل کشی ها در رواندا و یوگسلاوی سابق پدیدار شد.
این اصل که به اتفاق آرا توسط رهبران جهان در اجلاس جهانی سازمان ملل در سال ۲۰۰۵ تصویب شد، در بندهای ۱۳۸ و ۱۳۹ سند نتیجه اجلاس گنجانده شده است. این اصل در بیش از ۹۵ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد استناد قرار گرفته است.
این قطعنامه ها به بحران های متعددی از جمله درگیری ها در جمهوری آفریقای مرکزی، لیبی، سودان جنوبی، سوریه و یمن پرداخته اند. واضح ترین کاربرد آن در لیبی در سال ۲۰۱۱ برای سرنگونی معمر قذافی، رهبر دیرینه لیبی، پس از قیام های «بهار عربی» بود.
دادگاه در بیانیه خود، به طور خاص از مجمع عمومی سازمان ملل متحد خواست تا با استناد به قطعنامه اتحاد برای صلح (V377) مجوز تشکیل یک نیروی مسلح چند ملیتی برای حفاظت از غزه را صادر کند.
در این بیانیه آمده است که این نیرو باید تا زمان عقب نشینی اسرائیل، لغو محاصره، جریان آزاد کمک های بشردوستانه و تضمین برگزاری انتخابات تحت نظارت بین المللی برای فلسطینی ها، در غزه باقی بماند.
این قطعنامه که در سال ۱۹۵۰ به تصویب رسید، به مجمع عمومی سازمان ملل اجازه می دهد در مواقعی که شورای امنیت به بن بست رسیده است، به ویژه به دلیل وتوی یکی از اعضای دائم، دست به اقدام بزند.
این قطعنامه به مجمع عمومی اختیار می دهد تا جلسات ویژه اضطراری برگزار کند و اقدامات جمعی، از جمله تحریم های اقتصادی و استفاده از زور را برای حفظ یا بازگرداندن صلح و امنیت بین المللی توصیه کند.
اگرچه از نظر قانونی الزام آور نیست، اما در بحران های بزرگی مانند بحران سوئز و درگیری اوکراین برای دور زدن بن بست در شورای امنیت، مورد استفاده قرار گرفته است.
مرگبارترین مرحله درگیری
فالک در این کنفرانس مطبوعاتی گفت که از اعلام برنامه های برخی شرکای اصلی اسرائیل، عمدتا کشورهای اروپایی، برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین استقبال می شود، اما او گفت موضوع نگران کننده این است که آن ها تمایلی به انجام اقدامات اساسی علیه اسرائیل، مانند اعمال تحریم، ندارند.
در هفته های اخیر، چندین کشور، از جمله استرالیا، کانادا و فرانسه، برنامه هایی را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر اعلام کرده اند.
درهمین حال، بریتانیا به طور مشروط اعلام کرده است که اگر اسرائیل معیارهایی از جمله موافقت با آتش بس در غزه را رعایت نکند، کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت.
فالک از برخی اقدامات نسنجیده ابراز تاسف کرد و از فقدان فشار سیاسی در داخل اسرائیل بر دولت نتانیاهو انتقاد کرد و آن را مانع دیگری خواند که مانع از انجام اقدامات قاطع جامعه بین المللی می شود.
دیوان دادرسی غزه در اواخر سال ۲۰۲۴ به دلیل آنچه که آن را «ناکامی کامل جامعه بین المللی سازمان یافته در اجرای قوانین بین المللی» در غزه نامید، تاسیس شد.
اعضای آن شامل چهره های برجسته ای مانند هلال الور، پنی گرین، مایکل لینک، کورنل وست، نائومی کلاین و جرمی کوربین و دیگران هستند.
در بیانیه روز دوشنبه، دادگاه اعلام کرد که تصمیم اسرائیل برای تشدید عملیات خود به شهر غزه و مرکز غزه «مرگبار ترین مرحله» این درگیری را رقم زده و نزدیک به یک میلیون غیر نظامی را در معرض خطر قرار داده است.
این دادگاه اعلام کرد که اشغال کامل غزه باعث وخامت بیشتر اوضاع انسانی و به قحطی بی سابقه و عدم دسترسی به نیازهای اولیه خواهد شد.
اسرائیل از زمان حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به جنوب اسرائیل، بی وقفه نوار غزهٔ محاصره شده را بمباران کرده و کل جمعیت ۳/۲ میلیونی آن را چندین بار آواره کرده و بیش از ۶۰ هزار فلسطینی ، عمدتاً زنان و کودکان، را کشته است.
حماس و اسرائیل در ژانویه به یک آتش بس کوتاه سه مرحله ای دست یافتند، اما این توافق در ماه مارس پس از آن که اسرائیل چندین اسیر خود را پس گرفت و بمباران غزه را دوباره شروع کرد، ازهم پاشید و پیش از آن که دور جدید مذاکرات با حماس برای پایان دائمی جنگ آغاز شود، از توافق خارج شد.
از آن زمان، دولت ترامپ از اسرائیل در جنگ علیه این منطقه محاصره شده حمایت کامل کرده است.
برگردان: م. قربانی
منبع: میدل ایست آی، ۱۸ اوت، ۲۰۲۵
https://www.middleeasteye.net/news/gaza-tribunal-un-military-force-needed-halt-israel-assault